Technology (ਨਵਲ ਕਿਸ਼ੋਰ) : ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਗਾਂਧੀਨਗਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਨਾਮਵਰ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ “ਡਿਜੀਟਲ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ” ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਮਾਨਸਿਕ ਕੈਦ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਭਰ ਦੀ ਬਚਤ – ਲਗਭਗ 19 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ – ਹੜੱਪ ਕਰ ਲਈ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਧੋਖਾਧੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਘਟਨਾ 15 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਲ ਆਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਵਿੱਚ ਇਤਰਾਜ਼ਯੋਗ ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਸਹਿਯੋਗ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ, ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਨੰਬਰ ਬਲਾਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਫਸਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਕਾਲ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪਏ – ਕਿਸੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਬ-ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ। ਇਹ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਮਾਨਸਿਕ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਆ ਗਈ।
ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਡਰਾਇਆ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਉਸਦੀ ਹਰ ਗਤੀਵਿਧੀ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ। ਉਸਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਕਾਲਾਂ ‘ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਥਾਨ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਮਾਨਸਿਕ ਕੈਦ ਦੌਰਾਨ, ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਕੁੱਲ 19 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ 35 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਥੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ, ਸਗੋਂ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਉਸਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਵੀ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਰਕਮ ਨੂੰ ਹੜੱਪ ਲਿਆ।
ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਅਚਾਨਕ ਕਾਲਾਂ ਆਉਣੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਸ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 16 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਕੋਲ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਗਈ। ਗੁਜਰਾਤ ਸੀਆਈਡੀ ਦੀ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਯੂਨਿਟ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸੂਰਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸ਼ੱਕੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੀ ਰਕਮ ਦੇ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਉਸ ਤੋਂ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਪੂਰੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਡਿਜੀਟਲ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਘੁਟਾਲਾ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੀਬੀਆਈ, ਪੁਲਿਸ, ਈਡੀ ਜਾਂ ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੱਸ ਕੇ ਡਰਾ-ਧਮਕਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਵਸੂਲਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਔਨਲਾਈਨ ਜਾਂਚ ਦੇ ਤਹਿਤ “ਡਿਜੀਟਲ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ” ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚੀਏ?
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਕਾਲਰ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਦਿਓ।
- ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਕਦੇ ਵੀ ਫੋਨ ‘ਤੇ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਹਿਣਗੇ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕਾਲ ਰਾਹੀਂ ਧਮਕੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਪੁਲਿਸ ਜਾਂ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
- ਸੁਚੇਤ ਰਹੋ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਘੁਟਾਲੇ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰੋ।
ਇਹ ਘਟਨਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਚੌਕਸੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਥਿਆਰ ਹੈ।
