ਮਿਆਂਮਾਰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤਕ ਇਸ ਸਾਲ ਆਈ 28 ਮਾਰਚ ਦੀ ਤਾਰੀਕ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਨਹੀਂ ਪਾਵੇਗਾ, ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਭੂਚਾਲ। 28 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਪੂਰੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਉਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਆਉਣ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਫਾਲਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਫਟਣਾ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਨੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ। ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ 3500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ ਅਤੇ 5000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜ਼ਖਮੀਂ ਹੋਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਹੈ।ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਮਾਂਡਲੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਥਾਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਹੁਣ, ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਭੂਚਾਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਸਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਤੇਜ਼ ਭੂਚਾਲਾਂ ਬਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਮਿਆਂਮਾਰ ਇੱਕ ਟੈਕਟੋਨਿਕਲੀ ਸਰਗਰਮ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਯੂਰੇਸ਼ੀਆ ਪਲੇਟਾਂ ਟਕਰਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਭੂਚਾਲ ਵਿਗਿਆਨ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਮੀਟਿੰਗ ‘ਚ ਆਪਣੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ। ਅਮਰੀਕੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੂਜ਼ਨ ਹਾਫ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਾਰਚ ‘ਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਨੇ ਸਾਗਾਇੰਗ ਫਾਲਟ ਦੇ 400 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਵੱਡਾ ਸਟ੍ਰਾਈਕ-ਸਲਿੱਪ ਫਾਲਟ ਮੱਧ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਰਵੇਖਣ ਖੋਜਕਰਤਾ ਨਦੀਨ ਰੀਟਮੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਦਰਾੜ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਤਹੀ ਦਰਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸਾਗਾਇੰਗ ਫਾਲਟ ਨੇ ਪਿਛਲੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ 6 ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਕਈ ਭੂਚਾਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਪਰ 1839 ਤੋਂ ਬਾਅਦ 7 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।
ਜਾਰਜੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਝੀਗਾਂਗ ਪੇਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਰਾੜ ਹੌਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਪਰ ਫਿਰ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲੋਂ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ। ਪੇਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਥਾਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਯੂਨਾਨ ਅਤੇ ਗੁਆਂਗਦਾਨ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਆਏ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
