Breast cancer (ਨਵਲ ਕਿਸ਼ੋਰ) : ਛਾਤੀ ਅਤੇ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਦੋ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਸਫਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਜਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ।
ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਅੰਕੜੇ
ਬਾਇਓਮੇਡ ਸੈਂਟਰਲ (BMC) ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 0.9% ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 1.09% ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਯਾਨੀ, ਹਰ 100 ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕੈਂਸਰ ਜਾਂਚ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਬਿਹਤਰ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲਗਭਗ 10% ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ 0.5% ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਕੇਰਲ (4.5%) ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ (2.9%) ਵਿੱਚ ਮੈਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਜ਼ੀਰੋ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (0.1%) ਅਤੇ ਉਤਰਾਖੰਡ (0.27%) ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹਨ।
ਸਕ੍ਰੀਨ ਨਾ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਛਾਤੀ ਅਤੇ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨਾ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਕਈ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ—
ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ – ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਉਪਲਬਧ ਹੈ ਜਾਂ ਇਹ ਕਦੋਂ ਕਰਵਾਉਣੀ ਹੈ।
ਝਿਜਕ ਅਤੇ ਸ਼ਰਮ – ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ, ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗਾਂ, ਬਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਹ ਝਿਜਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ।
ਵਿੱਤੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ – ਛੋਟੇ ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ, ਵਿੱਤੀ ਬੋਝ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਘਾਟ ਵੀ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਨਾ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ।
ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਦੇ ਫਾਇਦੇ
- ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਲਾਜ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।
- ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ, ਮੈਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਜਾਂਚ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗੰਢਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ ਪੈਪ ਸਮੀਅਰ ਅਤੇ ਐਚਪੀਵੀ ਟੈਸਟ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਨ।
- ਜੇਕਰ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਲਾਜ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ 90% ਵੱਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਹੱਲ
- ਇਸ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ, ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
- ਮਹਿਲਾ ਸਿਹਤ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਰਗਰਮੀ ਵਧਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
- ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ਰਮ ਜਾਂ ਡਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
- ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮੁਫ਼ਤ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕੈਂਪ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਲਾਭ ਉਠਾ ਸਕਣ।
