ਛੋਟੀ ਉਮਰ ‘ਚ ਫ੍ਰੈਕਚਰ—ਬੱਚਿਆਂ ‘ਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਕਾਰਨ?

Healthcare (ਨਵਲ ਕਿਸ਼ੋਰ) : ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਇਹ ਆਮ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਡਿੱਗਣ ਜਾਂ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ-ਪੈਰਾਂ ‘ਤੇ ਪਲੱਸਤਰ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਚੇ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਖੇਡਦੇ ਸਨ, ਰੁੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ-ਮੋਟੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਸਥਿਤੀ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਚੰਗਾ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮਾਪੇ ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹਨ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਇੰਨੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਿੱਧਾ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਥਕਾਵਟ, ਲੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਖੇਡਦੇ ਸਮੇਂ ਜਲਦੀ ਥੱਕ ਜਾਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਪੇ ਇਸਨੂੰ ਆਮ ਥਕਾਵਟ ਸਮਝ ਕੇ ਅਣਦੇਖਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਹੋਣਾ ਇਸਦੀ ਗੰਭੀਰ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਤੋਂ ਦੂਰੀ
ਆਰਥੋਪੀਡਿਕ ਮਾਹਿਰ ਡਾ. ਸੰਕਲਪ ਜੈਸਵਾਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਚੇ ਸਵੇਰੇ-ਸ਼ਾਮ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਖੇਡਦੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦਾ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਮਿਲਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਨੂੰ ਸੋਖਣ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਬੱਚੇ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਮੋਬਾਈਲ, ਟੀਵੀ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧੁੱਪ ਦਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ।

ਜੰਕ ਫੂਡ ਦੀ ਵਧਦੀ ਆਦਤ
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ ਹੈ। ਜੰਕ ਫੂਡ, ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਅਤੇ ਪੈਕ ਕੀਤੇ ਸਨੈਕਸ ਨੇ ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਦੁੱਧ-ਦਹੀਂ, ਦਾਲਾਂ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ, ਜੋ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਘਾਟ
ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਪੜ੍ਹਾਈ, ਟਿਊਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਦੇ ਦਬਾਅ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਖੇਡਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਮਾਂਦਰੂ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਕਮੀ ਜਾਂ ਹਾਰਮੋਨਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
ਵੱਧ ਰਹੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਢੁਕਵੀਂ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ—

1 ਤੋਂ 3 ਸਾਲ: 700 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ

4 ਤੋਂ 8 ਸਾਲ: 1000 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ

9 ਤੋਂ 18 ਸਾਲ: 1300 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ
ਇਹ ਲੋੜ ਸਿਰਫ਼ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਬਦਾਮ, ਪਪੀਤਾ, ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਬੀਨਜ਼, ਬ੍ਰੋਕਲੀ, ਟੋਫੂ, ਸੁੱਕੇ ਅੰਜੀਰ ਅਤੇ ਸੰਤਰਾ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ

ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ—

  • ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ 20-30 ਮਿੰਟ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਖੇਡਣ ਦਿਓ।
  • ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ, ਦਹੀਂ, ਪਨੀਰ, ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਮੇਵੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
  • ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਈਕਲਿੰਗ, ਦੌੜਨ ਜਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੋ।

ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ ਜਾਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੱਡੀਆਂ ਟੁੱਟਣ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪੂਰਕ ਦਿਓ।

By Gurpreet Singh

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *