ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਸੋਨਾ ਬਦਲੇ ਲੋਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸੋਨੇ ‘ਤੇ ਲੋਨ ਲੈਣਾ ਹੋਰ ਵੀ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਐਲਾਨੇ ਗਏ ਇਨ੍ਹਾਂ 8 ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਬੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ (NBFCs) ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਲਿਆਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੋਧੇ ਹੋਏ ਨਿਯਮ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2026 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਵਪਾਰਕ ਬੈਂਕਾਂ, NBFCs, ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਹਾਊਸਿੰਗ ਵਿੱਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ।
ਸੋਨੇ ਬਦਲੇ ਲੋਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਨਾਲ ਗੋਲਡ ਬਦਲੇ ਲੋਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕਾਰਵਾਈ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕਰਜ਼ਾ ਵਾਪਸ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖਿਆ ਸੋਨਾ ਵੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ 8 ਵੱਡੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਬਾਰੇ:
LTV ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ:
RBI ਨੇ 2.50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਲਈ ਲੋਨ-ਟੂ-ਵੈਲਿਊ (LTV) ਅਨੁਪਾਤ 75% ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 85% ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਗਾਹਕ ਆਪਣੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੇ 85% ਤੱਕ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਜਾਂਚ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ:
ਹੁਣ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਲਈ ਆਮਦਨੀ ਸਬੂਤ ਅਤੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸਕੋਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਬੁਲੇਟ ਰੀਪੇਮੈਂਟ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ:
ਬੁਲੇਟ ਰੀਪੇਮੈਂਟ ਲੋਨ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਗਾਹਕਾਂ ਲਈ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੂਲਧਨ ਅਤੇ ਵਿਆਜ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਇਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ 12 ਮਹੀਨੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਨੂੰ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਮਾ: ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਹਰੇਕ ਗਾਹਕ ਲਈ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ:
ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ: 1 ਕਿਲੋ
ਸੋਨੇ ਦੇ ਸਿੱਕੇ: 50 ਗ੍ਰਾਮ
ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਗਹਿਣੇ: 10 ਕਿਲੋ
ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਸਿੱਕੇ: 500 ਗ੍ਰਾਮ
ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਪ੍ਰਬੰਧ:
ਕਰਜ਼ਾ ਬੰਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੈਂਕ ਜਾਂ NBFC ਨੂੰ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖਿਆ ਸੋਨਾ ਜਾਂ ਚਾਂਦੀ ਉਸੇ ਦਿਨ ਜਾਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 7 ਕੰਮਕਾਜੀ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਾਪਸ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 5,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਚੋਰੀ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮੁਆਵਜ਼ਾ: ਜੇਕਰ ਬੈਂਕ ਦੀ ਗਲਤੀ ਕਾਰਨ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖਿਆ ਸੋਨਾ ਜਾਂ ਚਾਂਦੀ ਗੁੰਮ ਜਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸਖ਼ਤ ਨਿਲਾਮੀ ਨਿਯਮ:
ਜੇਕਰ ਗਾਹਕ ਕਰਜ਼ਾ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਸੋਨੇ ਦੀ ਨਿਲਾਮੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਿਲਾਮੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਦੇਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਨਿਲਾਮੀ ਦੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਕੀਮਤ ਬਾਜ਼ਾਰ ਕੀਮਤ ਦੇ 90% ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਨਿਲਾਮੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 7 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਾਕੀ ਰਕਮ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।
ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ:
ਕਰਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਗਾਹਕ ਦੀ ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਗਾਹਕ ਅਨਪੜ੍ਹ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਗਵਾਹ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਗੋਲਡ ਲੋਨ
ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸੋਧੇ ਹੋਏ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਇਹ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲਡ ਸਰਾਫਾ ਗੋਲਡ ਬਾਰ, ਗੋਲਡ ਮਿਊਚੁਅਲ ਫੰਡ ਹੋਲਡਿੰਗਜ਼ ਅਤੇ ਗੋਲਡ-ਸਿਲਵਰ ਈਟੀਐਫ ‘ਤੇ ਲੋਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਗਾਹਕ ਸਿਰਫ਼ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਲੋਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਣਗੇ।
ਇਹ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2026 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਏ ਗਏ ਗੋਲਡ ਲੋਨ ‘ਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨਿਯਮ ਵੈਧ ਰਹਿਣਗੇ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਗੋਲਡ ਲੋਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗਾ।
