ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰੀ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ, ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਪੱਧਰ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਜ ਧਨਤੇਰਸ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਸੋਨੇ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਬੱਚਤ ਵਿਕਲਪ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਚੰਗਾ ਰਿਟਰਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਧਨਤੇਰਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਹਰ ਸਾਲ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਬਾਂਡ ਅਜਿਹਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਸੋਨੇ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਰਿਟਰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ (SGB) 2017-18 ਸੀਰੀਜ਼ III ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 338% ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਰਿਟਰਨ ਮਿਲੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਇਸ ਬਾਂਡ ਲਈ ਅੰਤਿਮ ਰਿਡੈਂਪਸ਼ਨ ਕੀਮਤ ₹12,567 ਪ੍ਰਤੀ ਗ੍ਰਾਮ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਂਡ 9 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ 11 ਅਕਤੂਬਰ, 2017 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਗਾਹਕੀ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ₹2,866 ਪ੍ਰਤੀ ਗ੍ਰਾਮ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਗ੍ਰਾਮ ₹9,701 ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਇਆ—ਕੁੱਲ 338% ਰਿਟਰਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ 2.5% ਸਾਲਾਨਾ ਵਿਆਜ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਿਡੈਂਪਸ਼ਨ ਕੀਮਤ 13, 14 ਅਤੇ 15 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 ਨੂੰ ਇੰਡੀਆ ਬੁਲੀਅਨ ਐਂਡ ਜਵੈਲਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ 999 ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਵਾਲੇ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਨਾਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਭੌਤਿਕ ਸੋਨੇ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਵਿਕਲਪ ਵਜੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਬਾਂਡ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਦੇ ਹਨ ਬਲਕਿ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਵਿਆਜ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਲਾਭਦਾਇਕ ਵਿਕਲਪ ਬਣਦੇ ਹਨ।
ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਬਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਸੋਨੇ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਕੀਮਤ ਘਟਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਪੂੰਜੀ ਘਾਟੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਰੱਖੇ ਗਏ ਸੋਨੇ ਦੇ ਬਾਂਡ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਥਿਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਰੱਖੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਐਕਟ, 1999 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ, ਹਿੰਦੂ ਅਣਵੰਡੇ ਪਰਿਵਾਰ (HUF), ਟਰੱਸਟ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ NRI ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਬਾਂਡਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਪੱਕਤਾ ਤੱਕ ਜਾਂ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਤੱਕ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਸਾਬਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਨਿਵੇਸ਼ ਸੋਨੇ ਵਰਗੇ ਰਵਾਇਤੀ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨਾਲੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
