ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ‘ਤੇ ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਐਪ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਠੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ‘ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਸੰਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਜਯੋਤੀਰਾਦਿਤਿਆ ਸਿੰਧੀਆ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਐਪ ਨਾ ਤਾਂ ਜਾਸੂਸੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
ਸਿੰਧੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਐਪ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਲਪਿਕ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਮਰਜ਼ੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਮਿਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਐਪ ਨਹੀਂ ਹੈ।”
“ਇਹ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹੈ, ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਨਹੀਂ।”
ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਐਪ ਸਿਰਫ਼ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਸਾਡਾ ਕੰਮ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਬੇਲੋੜਾ ਹੰਗਾਮਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।”
ਡਾਟਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਡੇਟਾ ਰਾਹੀਂ ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਦੀ ਉਪਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ। ਸਿੰਧੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ:
- ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਪੋਰਟਲ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ 200 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਜ਼ਿਟ ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
- ਐਪ ਨੂੰ 15 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
- ਲਗਭਗ 17.5 ਮਿਲੀਅਨ ਜਾਅਲੀ ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਡਿਸਕਨੈਕਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
- ਚੋਰੀ ਹੋਏ 20 ਲੱਖ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਟਰੈਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
- ਲਗਭਗ 750,000 ਚੋਰੀ ਹੋਏ ਫੋਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਮਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਸਿੰਧੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹਨ ਕਿ ਐਪ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ।
“ਇਹ ਕਾਲਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਜਾਸੂਸੀ ਦਾ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ”
ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਪ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਲਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਡੇਟਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
“ਇਹ ਐਪ ਜਾਸੂਸੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਚਾਲੂ ਅਤੇ ਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਮਿਟਾ ਵੀ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਐਪ ਵਾਂਗ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ,” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।
ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਦੋਸ਼
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਕਾਂਗਰਸ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਐਪ ਨੂੰ “ਜਾਸੂਸੀ ਐਪ” ਕਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਨਿੱਜਤਾ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ (ਯੂਬੀਟੀ) ਦੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਅਤੇ ਸੀਪੀਆਈ(ਐਮ) ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਜੌਨ ਬ੍ਰਿਟਾਸ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ‘ਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ 2017 ਦੇ ਪੁੱਟਾਸਵਾਮੀ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ, ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿਧੀ ਕਿਹਾ।
ਆਦੇਸ਼ ਕਦੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ?
28 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ, ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਆਯਾਤਕਾਂ ਨੂੰ 90 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਾਰੇ ਨਵੇਂ ਸਮਾਰਟਫੋਨਾਂ ‘ਤੇ ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਐਪ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੂਫਾਨ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਐਪ ਕੀ ਹੈ?
ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇੱਕ ਨਾਗਰਿਕ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਉਦੇਸ਼:
- ਮੋਬਾਈਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ
- ਨਕਲੀ ਸਿਮਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ
- ਚੋਰੀ ਹੋਏ ਫੋਨਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਨਾ
- ਡਿਜੀਟਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ
ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਐਪ ਭਾਰਤੀ ਮੋਬਾਈਲ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਹੈ।
