Lifestyle (ਨਵਲ ਕਿਸ਼ੋਰ) : ਮਾਨਸੂਨ ਦਾ ਮੌਸਮ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਰਾਹਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਗੀ ਅਤੇ ਹਰਿਆਲੀ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਦੀਆਂ ਠੰਢੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਭਿੱਜਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਪੌਦੇ ਨਵੀਂ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਖਿੜਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਅਕਸਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਪੌਦੇ ਹਰੇ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮੁਰਝਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਸੁੱਕਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਕਈ ਆਮ ਪਰ ਅਣਦੇਖੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ।
ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਗਲਤੀ ਹੈ – ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮੀ। ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਮਿੱਟੀ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਪੌਦੇ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਨਮੀ ਕਾਰਨ ਸੜਨ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਗਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਗਮਲਿਆਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਛੇਕ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਵਾਧੂ ਪਾਣੀ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਸਕੇ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਦੂਜਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ – ਧੁੱਪ ਦੀ ਘਾਟ। ਮਾਨਸੂਨ ਵਿੱਚ ਬੱਦਲਵਾਈ ਕਾਰਨ, ਧੁੱਪ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਧੁੱਪ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਧੁੱਪ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੰਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ‘ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੌਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੁਰਝਾਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਸਿੱਧੀ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੀ ਧੁੱਪ ਮਿਲਦੀ ਹੋਵੇ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮਾਨਸੂਨ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ ਇੱਕ ਨਿਯਮਤ ਆਦਤ ਵਜੋਂ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਮੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਨਾਲ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਸੜ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਪਹਿਲਾਂ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਛੂਹਣਾ – ਜੇਕਰ ਇਹ ਗਿੱਲੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਨਾ ਦਿਓ, ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸੁੱਕੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਹਲਕਾ ਪਾਣੀ ਦਿਓ।
ਮਾਨਸੂਨ ਵਿੱਚ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਛਾਂਟੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਉੱਲੀ ਜਲਦੀ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੇਕਰ ਪੱਤੇ ਗਿੱਲੇ ਅਤੇ ਗੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸੁੱਕੇ, ਪੀਲੇ ਜਾਂ ਸੜੇ ਹੋਏ ਪੱਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਾ ਹਟਾਏ ਜਾਣ ਤਾਂ ਪੂਰਾ ਪੌਦਾ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਨਿੰਮ ਦੇ ਘੋਲ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਹੋਰ ਆਮ ਗਲਤੀ ਹੈ – ਗਮਲੇ ਨੂੰ ਗਲਤ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਰੱਖਣਾ। ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕੋਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਹਵਾ ਅਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਾਨਸੂਨ ਵਿੱਚ, ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਬੰਦ ਜਾਂ ਗਿੱਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉੱਲੀਮਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੋਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੀ, ਹਵਾਦਾਰ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
ਮਾਨਸੂਨ ਦਾ ਮੌਸਮ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਓਨਾ ਹੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਇਹ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਸਾਵਧਾਨੀ, ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਦੇਖਭਾਲ ਨਾਲ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਪੌਦੇ ਵੀ ਸਾਡੇ ਵਾਂਗ ਰੁੱਤਾਂ ਦੇ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ – ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਿਆਰ, ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
